وضع هوا و اقلیم ایران — «وقتی آسمان دوباره لبخند زد»

 چشم‌انداز کلی

• سازمان هواشناسی ایران گزارش داده است که فصل پاییز ۱۴۰۴ یکی از «خشک‌ترین پاییزها در پنج دهه اخیر» بوده است.

• کاهش شدید بارش در سال‌های گذشته باعث بروز بحران آب، خالی شدن مخازن سدها و تشدید تنش آبی در بسیاری از مناطق ایران شده است.

 تازه‌ترین وضعیت هوا — بارش و هشدار

• طی روزهای اخیر کشور تحت تأثیر سامانه بارشی قرار گرفته است. در برخی مناطق مانند غرب و شمال‌غرب باران و برف گزارش شده است.

• برای استان تهران نیز هشدار داده شده است: بارش متناوب ادامه دارد و احتمال روان‌آب و لغزندگی معابر وجود دارد.

• با این حال، با وجود این بارش‌ها، کشور همچنان در مجموع با کسری قابل توجه ریزش باران روبروست.

بحران آب و چالش ادامه‌دار

• امسال در مقایسه با متوسط بلندمدت بارش، کاهش ۸۸.۴٪ ثبت شده است. یعنی به‌طور چشمگیری کمتر از حد طبیعی باریده است.

• ذخایر سدها به شدت کاهش یافته‌اند. برای مثال، مخازن اطراف تهران نسبت به سال گذشته حدود ۵۵٪ آب کمتر دارند

• به گفته کارشناسان، حتی با بارش‌های فعلی، بحران کم‌آبی بالقوه رفع نشده و نیاز به مدیریت منابع آب و صرفه‌جویی احساس می‌شود.

 تلاش برای جبران: باران مصنوعی و واکنش‌ها

• با توجه به خشکسالی بی‌سابقه، دولت اقدام به عملیات ابر‌افشانی (cloud seeding) کرده تا با تحریک ابرها احتمال بارش افزایش یابد. اولین پروازها در حوضه دریاچه ارومیه انجام شده است.

• با این حال، کارشناسان هشدار داده‌اند که این اقدامات در بلندمدت جایگزین بارش واقعی و مدیریت ذخایر و منابع آب نمی‌شود.

 آیا «قهر آسمان» تمام شد؟ نتیجه‌گیری

می‌توان گفت که بله — در بخشی از کشور بارش‌هایی رخ داده که پس از ماه‌ها خشکی، نشانه‌ای از بازگشت بخشی از بارش هستند. اما از نگاه کلان، «قهر آسمان» هنوز کامل تمام نشده است. کشور همچنان با کسری بارش، کاهش شدید ذخایر آب و بحران آب مواجه است.
اگر بخواهیم وضعیت را به شکلی واقعی بهبود بدهیم، علاوه بر بارش‌های کوتاه‌مدت، نیاز به مدیریت پایدار منابع آب، صرفه‌جویی و راهکار بلندمدت اقلیمی است.