مهار ۹۵٪ آتش‌سوزی در جنگل‌های الیت — نجات «سبزِ هیرکانی» قبل از فاجعه کامل

پس از چند شبانه‌روز تلاش بی‌وقفه، نیروهای اطفای حریق، گروه‌های داوطلب مردمی و تیم‌های امدادی موفق شدند ۹۵ درصد از آتش‌سوزی گسترده در جنگل‌های الیت را مهار کنند؛ حادثه‌ای که اگر تنها چند ساعت دیگر ادامه می‌یافت، ممکن بود به بخش‌های عمیق‌تر جنگل‌های هیرکانی سرایت کرده و بخش چشمگیری از این میراث چند میلیون‌ساله را نابود کند.

شعله‌هایی که «الیت» را تهدید کرد

آتش‌سوزی از چند نقطه آغاز شد و با وزش بادهای گرم، به سرعت به دامنه‌های شیب‌دار و پوشش متراکم جنگل گسترش یافت. خشکیدگی برخی نقاط، انباشت برگ‌های کف جنگل و سخت‌گذر بودن مسیرها، عملیات اولیه را دشوار کرده بود. دود غلیظ تا کیلومترها در آسمان دیده می‌شد و نگرانی‌ها درباره گسترش آتش به زیستگاه‌های حیات‌وحش شدت یافت.

بسیج همه ظرفیت‌ها

با اعلام وضعیت اضطراری، نیروهای محلی به همراه تیم‌های اعزامی از استان‌های همجوار، وارد عملیات شدند. بالگردهای آبپاش، خودروهای پشتیبانی و ده‌ها نفر نیروی داوطلب محلی، با هماهنگی مدیریت بحران منطقه، در چند محور به صورت هم‌زمان عملیات اطفا را پیش بردند.
گزارش‌ها حاکی است که واکنش سریع اهالی محلی—که بهتر از هر کسی مسیرها، دره‌ها و نقاط خطر را می‌شناختند—نقش مهمی در جلوگیری از گسترش آتش به قلب هیرکانی داشته است.

نجات «سبز هیرکانی» از یک فاجعه احتمالی

متخصصان محیط‌زیست می‌گویند اگر آتش به مناطق مرتفع‌تر و انبوه‌تر نفوذ می‌کرد، مهار آن به مراتب دشوارتر و خسارت آن چندین برابر سنگین‌تر می‌شد. جنگل‌های هیرکانی، کهن‌ترین رویشگاهِ باقی‌مانده از دوره‌های پیشاتاریخ، به دلیل تنوع زیستی کم‌نظیر و اهمیت اکولوژیک، از حساس‌ترین زیست‌بوم‌های کشور به شمار می‌روند.

وضعیت کنونی و چالش‌های باقی‌مانده

با وجود مهار ۹۵ درصدی حریق، هنوز بخش‌هایی از زیرخاکستر و کانون‌های کوچک شعله‌ور باقی است که تیم‌های زمینی برای کنترل و پاکسازی کامل آن تلاش می‌کنند. امکان گُرگرفتگی مجدد در ساعات گرم روز وجود دارد و نیروها تا اعلام «خاموشی کامل» در منطقه خواهند ماند.

ضرورت رسیدگی به ریشه‌ها

کارشناسان معتقدند برای جلوگیری از تکرار چنین بحران‌هایی باید به عوامل زمینه‌ساز توجه شود؛ از جمله:

• مدیریت دقیق‌تر پوشش گیاهی خشک

• جلوگیری از رهاسازی آتش و زباله در جنگل

• ایجاد مسیرهای دسترسی اضطراری

• آموزش و مشارکت جامعه محلی

• و تقویت تجهیزات اطفای حریق در مناطق جنگلی

امیدی که دوباره جان گرفت

هرچند خسارت‌های این آتش‌سوزی قابل انکار نیست، اما سرعت عمل نیروهای امدادی و همراهی بی‌سابقۀ مردم، جنگل‌های الیت و حاشیه هیرکانی را از یک فاجعه بزرگ نجات داد. اکنون چشم‌ها به «مرحله احیا» دوخته شده است؛ جایی که باید زخم‌های واردشده بر تن جنگل درمان شود تا «سبزِ هیرکانی»، نفس تازه کند.