اینکه سهمیه بنزین را بجای خودرو به کارت ملی مالک آن دهند یک گام به جلو است،زیرا الان که می خواهند به مالک خودرو سهمیه بنزین بدهند یعنی به عبارتی اگر فرض کنیم متوسط افرادی که خودرو دارند از متوسط افرادی که خودرو ندارند وضع مالی شان بهتر است یعنی اینکه فقیر تر ها که خودرو ندارند دارند به پولدار ترها یارانه می دهند ولی اینکه به کارت ملی افراد بنزین دهند نزدیک تر به عدالت اجتماعی است اما بهترین روش نیست.
اینکه تاکید دارم، بهترین روش نیست از این منظر است که اگر ما بیاییم بنزین را مساوی بین همه مردم تقسیم کنیم دور از عدالت است چون اگر فردی دهک دهم است چرا باید از دولت یارانه بنزین بگیرد .فسلفه یارانه مساوی تقسیم کردن نیست ،فلسفه یارانه این است که یارانه بایدکمک به افراد آسیب پذیر و نیازمند باشد .سوال من این است که فرد دهک دهم چرا باید سهمیه بنزین داشته باشد ضمن اینکه بعد ها در فروش نیز مشکلاتی ایجاد خواهد شد.
راهکار این است که اولا یارانه را هوشمند کنند و بگویند به صورت نقدی یارانه انرژی می دهیم و از همه بیشتر به دهک اول می دهیم و به ترتیب الی آخر.بعنوان مثال صد تومان به دهک اول ،۸۰ به دهک دوم ،۶۰ تومان به دهک سوم و الی آخر.ولی بیاییم برابر با اجازه ای که دولت از مجلس دارد قیمت را برابر با تورم بعلاوه ۱۰ تا ۲۰ درصد کنیم،بخاطر اینکه اگر حامل های انرژی را به اندازه تورم گران کنیم هیچ وقت به قیمت واقعی نمی رسیم.
اگر اینکار را بکنیم ۵ تا ۱۰ سال دیگر قیمت حامل های انرژی در کشور واقعی می شود ،حُسن اینکار این است که یارانه دهک دهم به سمت کم شدن و به صفر رسیدن می رود و از آن طرف دهک های اول و دوم و .. یارانه نقدی می گیرند تا امورات را سپری کنند.
می توان به این روش یک آیتم دیگر اضافه کرد و آن اینکه به سمت خصوصی سازی برویم،یعنی دولت تصمیم بگیرد که پای خود راازمعرکه انرژی کنار بکشد.دولت باید نقش خود را در حکمرانی و سیاست گذاری انرژی و نظارت متمرکز کند و کار را به بخش خصوصی واگذار کند ،کاری که الان نمی کند.
اگر ما این دو کار را انجام دهیم از حدود ۵ سال دیگر ثمره و خروجی مثبت این روش را خواهیم دید و ناترازی از کشور دور خواهد شد.
استاد دانشگاه و رئیس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران
۲۱۲۱۲
