در ساعت‌های اولیه روز شنبه ۵ آبان (۲۶ اکتبر) هواپیماهای اسرائیل که شمار آنها به گفته رسانه‌های إسرائیل بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ فروند اعم از جنگنده‌های اف ۱۶- اف ۱۵- و اف ۳۵ و هواپیماهای سوخت رسان بود، به قصد اجرای حمله بزرگ به طرف ایران به حرکت در آمدند و با عبور از حریم هوایی اردن و سوریه وارد حریم هوایی عراق شدند. در آسمان عراق، رادارهای رصد جنگی ایران جنگنده‌های اسرائیل را شناسایی کرده و در نتیجه سامانه‌های پدافند موشکی ایران متشکل از انواع سامانه های پیشرفته فعال شده و شروع به شلیک کردند. جنگنده‌های اسرائیلی، که مورد حمایت کامل سامانه‌های دفاعی ارتش آمریکا در عراق بودند، متوجه شلیک آتش پدافندی ایران شدند و در نتیجه از ورود به حریم هوایی ایران پرهیز کردند و مجبور به اجرای عملیات از حریم هوایی عراق شدند.

پیش از این حمله، اسرائیل سه سناریو جنگی را علیه ایران در واکنش به عملیات وعده صادق-۲  مطرح می‌کرد و کارشناسان و رسانه‌های آن نیز بر این سه هدف تمرکز داشتند که عبارت بودند از: حمله به مراکز نظامی و موشکی ایران، حمله به تاسیسات نفتی و گازی و زیرساخت‌های اقتصادی و سومین سناریو هم حمله همزمان به تاسیسات هسته‌ای و صنایع و زیرساخت‌های موشکی و نظامی ایران.

بر اساس اظهارات مقامات اسرائیلی و رسانه‌های آنها و خبرهایی که از داخل رژیم به بیرون درز می کرد، تل آویو مستقیم یا غیر مستقیم بر هدف قرار دادن مراکز و تاسیسات موشکی و همچنین تاسیسات هسته‌ای ایران تاکید می کرد، اما با مخالفت آمریکایی‌ها به علت پیامدهای ناگوار آن بر منطقه و جهان، گزینه و سناریوی اول یعنی هدف قرار دادن سامانه‌های راداری و  پدافندی و نیز تاسیسات و صنایع موشکی ایران را در اولویت قرار دادند و دو سناریوی دیگر یعنی هدف قرار دادن زیرساخت‌های اقتصادی و انرژی و نیز تاسیسات هسته‌ای را به مرحله بعد موکول کردند.

شواهد و تدابیر اتخاد شده در إسرائیل پیش از این حمله مانند وارد کردن سامانه‌های موشکی «تاد» از آمریکا و مواضع مقامات این رژیم، نشان از این بود که رژیم درصدد اجرای عملیات بزرگ علیه ایران است، و به همین علت، در این این عملیات، برنامه آن، متمرکز بر از کار انداختن سامانه‌های راداری و پدافند دفاعی ایران و نیز منهدم کردن توان موشکی ایران دستکم در ۲۰ پایگاه مهم بود.

 بر اساس این فرضیه کلی، در این عملیات، صهیونیست ها در نظر داشتند با جنگنده‌های اف-۱۶ و اف-۳۵ سامانه‌های راداری و پدافندی را  نابود کنند تا زمینه ورود بمب‌افکن‌های اف-۱۵ حامل بمب‌های سنگرشکن برای هدف قرار دادن و منهدم کردن مراکز و تاسیسات و صنایع موشکی ایران فراهم شود تا سامانه‌های پدافندی و مراکز و صنایع موشکی ایران به طور چشم‌گیری از کار انداخته شود و صنایع موشکی ایران سال‌ها به عقب بیفتد.

هدف اسرائیل این بود تا ضمن وارد کردن ضربه کاری و سخت به صنایع راداری و سامانه‌های پدافندی و صنایع موشکی ایران، اولا ایران را برای هر گونه حمله احتمالی به اسرائیل تضعیف کند و دوم اینکه إسرائیل در مرحله بعدی حمله در پاسخ به پاسخ ایران، بتواند به آسانی تاسیسات هسته ای و زیرساخت‌های انرژی شامل نفت و گاز ایران را از کار بیندازند و به این ترتیب به گفته مقامات آن ایران را سال‌ها به عقب باز خواهد گرداند. فرض إسرائیل در این حمله این بود که ایران دیر یا زود پاسخ سنگینی خواهد داد و مراکز موشکی و نظامی و پایگاه های هوایی إسرائیل را هدف قرار خواهد داد و در نتیجه توجیهی برای حمله بعدی اسرائیل با هدف اجرای دو سناریوی دیگر یعنی نابودی تاسیسات و منابع انرژی و تاسیسات هسته ای ایران داشته باشد و به این ترتیب هر سه هدف و سناریوی را (نابودی مراکز نظامی و موشکی، زیرساخت‌های اقتصادی و تاسیسات هسته ای) محقق سازد.

خطای محاسباتی که إسرائیل در این عملیات داشت این بود که محاسبات درستی از قدرت رصد و اشراف اطلاعاتی و توان سامانه‌های راداری و پدافند موشکی ایران نداشت و در نتیجه، عملیات آن که مقدمه‌ای برای نابود تاسیسات نظامی و اقتصادی ایران بود، شکست خورد.

ظاهرا، اسرائیل به این نکته توجه ندارد که وقتی پهپادهای مقاومت به علت اشراف اطلاعاتی کامل از مختصات تاسیسات نظامی و غیر نظامی و حتی منازل شخصی سران إسرائیل دارند، توان رصد و اشراف بر آسمان آن را نیز دارند و تحولاتی که در آسمان و زمین فلسطین اشغالی رخ می‌دهد، تحت اشراف و اطلاعات آنهاست. در این چارچوب، حمله پهپادی به منزل شخصی نتانیاهو در منطقه عیان نشین «قیساریه» در جنوب شهر ساحلی «حیفا» هشداری برای سران رژیم صهیونیستی بود که نباید درباره ایران دچار خطای محاسباتی شوند، اما به نظر می رسد که آنها این پیام را دریافت نکردند و در نتیجه در دام اطلاعاتی و توان راداری ایران افتادند و موفقیت چشم‌گیری برای قدرت و اشراف اطلاعاتی و راداری و موشکی ایران رقم زدند.

غافلگیری إسرائیل از توان ایران در این زمینه، به گونه ای بود که برخی افراد و رسانه‌های آن، هم اکنون روسیه را متهم می کنند که در این باره به ایران کمک کرده است، یا برخی رسانه‌های عربی و غربی، مدعی اند که آمریکایی‌ها اطلاعات عملیات را در اختیار ایران قرار داده است. اما به نظر می رسد که اسرائیلی ها برای توجیه این شکست، به بزرگ‌نمایی و طرح ادعاهای دیگر روی آورده‌اند.

*کارشناس سیاسی و رسانه

۳۱۱۳۱۱